Sưu tầm từ Internet

LÀM CHỦ BẢN THÂN

"Chiến thắng là một bông hoa khắt khe

Không dành cho tất cả các mảnh đất,

Nó chỉ nở dưới ánh mặt trời của ý chí".

                      (Raymond de st.Laurent)

Như ngựa có cương, như thuyền có lái, thì người ta mới có thể điều khiển theo ý muốn được. Mỗi người đều cần biết mình muốn gì, đời mình đi về đâu. Ước muốn thì tốt lành và cao đẹp, nhưng không phải chúng ta muốn là có thể làm được như ý, vì chính trong bản thân mình, chúng ta còn có nhiều lực đối kháng đến nỗi thánh Phaolô, một vị tông đồ siêu quần bạt chúng như thế mà vẫn phải trăn trở chiến đấu với bản thân và Ngài đã nói lên một điều mà ai trong chúng ta cũng đã từng cảm nghiệm: "Điều tôi muốn, tôi lại không làm, mà tôi lại làm điều tôi không muốn..."

Thật vậy, con người có thể làm chủ phần nào thiên nhiên, thống trị người khác, nhưng thắng bản thân mình, làm chủ và điều khiển nó có lẽ là điều cần nhiều nỗ lực nhất.

Làm chủ bản thân là biết điều khiển mình; biết điều tiết mọi sự cho quân bình, đúng mức; biết khi nào cần tiến hay lúc nào nên lùi; biết dừng đúng lúc hay khi nào khoan, khi nào nhanh, khi nào cần chậm lại, có khi cần tạm dừng nhưng nhiều phen phải chạy nước rút... ngay cả nhiều lúc cần biết trở lui và bắt đầu lại...

Làm chủ bản thân là một đặc nét của người trưởng thành, biết lèo lái đời mình theo ý muốn và hướng về CHÂN THIỆN MỸ, nếu không chúng ta có thể hành động theo bản năng và vì thế, dễ trở nên một kẻ bốc đồng, sống vô định hướng và sống như những con rối bị điều khiển bởi nhiều lực nội tại mâu thuẫn. Đời chúng ta sẽ đi về đâu?

Làm chủ bản thân là làm chủ suy nghĩ, cảm xúc và hành vi; làm sao cho có sự hòa hợp cân đối giữa tiếng nói của lý trí và con tim. Lắm lúc chúng ta thường để mình rơi vào những trạng thái cảm xúc vô ích, mà quên đi việc dùng nó để khơi dậy tiềm năng... cảm xúc là một năng lực, nếu điều khiển nó sẽ làm cho đời mình thêm phong phú, cuộc đời như một khu vườn đầy hoa thơm cỏ lạ. Cảm xúc có thể ví như lực của nước, dùng đúng sẽ đem lại nhiệt điện, và sự tươi mát cho con người và hoa màu cây trái, nếu không điều khiển được, nước sẽ là lực tàn phá, lũ lụt hủy hoại sự sống con người và thiên nhiên, cùng với thành quả đầy công lao của con người... Người biết làm chủ mình là người có thể chọn cho mình cảm xúc mình muốn. Siêu thăng và chuyển hóa cái tầm thường trở nên những điều giá trị cho cuộc sống. Những áng thơ hay, những khúc nhạc tuyệt vời hay những tác phẩm nghệ thuật lừng danh há chẳng phải là thành quả của những phút cảm xúc dâng trào đó sao?

Làm chủ bản thân sẽ giúp chúng ta sử dụng tối đa những tiềm năng của mình để đem lại lợi ích trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, những khả năng mà trời đã phú cho con người một cách hào phóng, mà cho đến nay chúng ta có thể còn đang để nó ngủ yên. Làm chủ bản thân là có thể chế ngự được các sự kiện trong cuộc sống, thay vì để cho hoàn cảnh và các sự kiện chế ngự mình.

Mỗi người chúng ta trong đời lắm lúc có những cơ may, hay hoàn cảnh thuận lợi; những người bản lĩnh thường nắm bắt ngay được nó, còn những người yếu đuối thì để cho nó qua đi. Những người không làm chủ bản thân thì cũng sẽ không làm chủ được số phận, trái lại đôi khi còn tự biến mình thành nạn nhân của chính mình. Những người biết làm chủ bản thân thường sống với ý chí, nghị lực, họ đấu tranh với những khó khăn và vượt qua trở ngại, nhờ làm chủ chính mình. Còn người mềm yếu thường tự để cho đời mình cuốn lôi và trôi dạt về bến bờ vô định.

Nếu tỉnh thức và suy gẫm chúng ta có thể nhận ra trong nhiều tình huống, chúng ta có thể làm tốt hơn, nhưng vì chúng ta thiếu sức mạnh của ý chí để kìm hãm những thúc đẩy tức thời, những lôi cuốn của bản năng và áp lực bên ngoài. Có khi chúng ta không thắng được tính nhút nhát, mặc cảm hoặc những nỗi sợ hãi do định kiến, do kinh nghiệm thất bại trước đó làm tê liệt và yếu mềm. Chúng ta không tự chủ được mình và để cho những lực tiêu cực cuốn hút mình theo.

Trở về với tuổi thanh thiếu niên.

Biết bao nhiêu bạn trẻ đã đánh mất, bán rẻ hay làm hỏng đời mình vì:

- lao vào con đường nghiện hút chỉ vì không thắng nổi những lời khích bác, thách thức của bạn bè.

- lao vào tình dục vì không thắng nổi những sự tò mò hay cảm xúc dâng trào hoặc những ham muốn nhất thời.

- bỏ bê việc học vì không thắng nổi tính ươn lười và sự chán nản mệt mỏi khi phải cố gắng.

- không làm việc hay học hành, bỏ cuộc trước những thách đố của trách nhiệm vì không thắng nổi những tháng ngày kham khổ hoặc sự đơn điệu và độ dài của thời gian.

- dễ dàng buông xuôi trước những khó khăn, nghịch cảnh hay thất bại, hoặc những đòi hỏi của bổn phận, của chữ nhân, chữ tín...

Muốn tạo nên những con người biết làm chủ bản thân, là chuyện đường dài, mong các bạn trẻ ý thức và bắt đầu sớm tiến trình giáo dục bản thân. Chúng ta cần chuẩn bị cho chính mình một đời sống kỷ luật và điều độ. Một sự tập luyện dai bền sẽ tạo những nếp sống, nếp nghĩ và hành động vững chắc và tích cực.

Làm chủ bản thân bắt đầu bằng làm chủ những cách nghĩ của mình, là tạo cho mình một cái "thắng" hay cái "phanh", đồng thời tự tập cho chúng ta:

- biết suy nghĩ trước mỗi chọn lựa lớn nhỏ trong ngày và trong đời. "biết dừng khi thấy mình lạc lối...".

- biết thôi không nói thêm một lời, hút thêm một điếu thuốc hay uống thêm một ly bia,

- biết từ chối một cuộc hẹn hò hay một lời mời mọc mà mình cảm thấy bất an,

- có thể ngưng một cuộc trò chuyện vô bổ hay dừng xem truyền hình khi nó đang hồi gay cấn để học bài hay làm một bổn phận cần thiết,

- tập thói quen phân tích lợi - hại khi làm hay nói một điều gì,...

Làm chủ bản thân là tập ý thức và điều khiển những cảm xúc đang tràn ngập trí lòng. Trước những cơn xúc động mạnh mẽ, tốt hơn chúng ta đừng nói gì hết, đừng viết gì hết, đừng quyết định điều gì. Nói cách khác, chúng ta tạm thời ngưng lại những hành vi cụ thể đang bị ảnh hưởng tai hại của những cơn xúc động...

- Sự im lặng giúp ổn định sự thăng bằng nội tâm và sự phán đoán và chúng ta sẽ trở nên sáng suốt và khách quan hơn...

- Nếu chịu khó suy nghĩ, ta sẽ tìm được cho mình một cảm giác tự tin.

Làm chủ bản thân đòi buộc mỗi người "Cần phải suy nghĩ, và đừng vội gặt lúa non, để phải cầm chắc sự thất bại. Đối với những người không làm chủ được bản thân họ dễ thất bại, và rồi sự thất bại ấy sẽ dìm họ vào sự suy sụp tinh thần". (Raymond de St. Laurent )

Tập làm chủ bản thân là tập trầm tĩnh, vì trong sự trầm tĩnh chúng ta có thể dễ nhận thấy bản thân và kiểm soát mình hơn. Sự trầm tĩnh có được chính là một sức mạnh. Nó ngăn không cho nguồn nghị lực của chúng ta bị phân tán và bị tiêu hao một cách vô ích.

"Kẻ nào có sự trầm tĩnh và sự suy nghĩ, kẻ ấy luôn chiến thắng".

Làm chủ bản thân qua việc tập luyện thói quen "Luôn chuẩn bị sẵn cho mình những điều kiện để đối phó với những khó khăn có thể gặp phải, vạch cho mình thái độ ứng xử phù hợp với mỗi tình thế ." (Raymond de st. Laurent ).

Tập làm chủ bản thân là tập chịu đựng những trái ý, những thiếu thốn, chấp nhận những điều không thuận lợi, tập kiên trì, làm việc đến cùng với tinh thần trách nhiệm dù sự việc xảy ra không như dự tính hay lòng mong muốn.

Còn các bạn trẻ, các bạn vui lòng dừng lại đôi phút, suy nghĩ xem các bạn đang cần tập luyện gì đây để có thể trở nên những người biết làm chủ bản thân??? Sống trọn vẹn cuộc đời một cách có giá trị và là những giá trị lâu bền.

Kỹ Năng Sống - Tác Giả  THÀNH QUANG .