Sưu tầm từ Internet
SO SÁNH
Người giầu có được
cung phụng. Kẻ tài giỏi được quý mến. Người có chức quyền được kính trọng. Người thông minh được ưu đãi. Người đã có, lại có thêm. Người nghèo khó bị coi thường. Kẻ ít học bị khinh khi. Não trạng con người bị đóng khung. Ý thức hệ bị thiên kiến. Khuôn mẫu xã hội tạo phân biệt đẳng cấp đã
gây nên sự tranh đấu không ngừng.
Một trong những
điều gây nhức nhối và phiền hà trong đời sống chính là sự so sánh đua đòi. So sánh để học hỏi và thi đua là điều tích cực,
nhưng so sánh để chỉ trích chê bai lại là một điều hết sức tiêu cực. Đôi khi điều tiêu cực này sẽ gây nên sự thù
ghét, tẩy chay và phân rẽ. Chúng ta biết
sự hình thành của mỗi người hiện hữu trên trần đời thì có muôn hình vạn trạng. Mỗi người khác nhau về kết cấu, khuôn mặt, dấu
chỉ tay, khả năng hiểu biết, chuyên môn, số phận và số mệnh. Bước vào cuộc sống chung, chúng ta chấp nhận
những khác biệt bổ túc cho nhau để tạo nên một xã hội đa chiều phong phú.
Về cá nhân,
không một ai giống ai trong hoàn cảnh sống.
Ngay từ khi lọt lòng mẹ, mỗi người bước vào đời với một số mệnh
riêng. Chúng ta có thể ngồi gẫm lại từ
những ngày thơ ấu, khi mới chập chững cắp sách đến trường cho tới khi thành đạt
lập thân. Cuộc sống của mỗi người trải
qua bao năm tháng thăng trầm, mỗi cá nhân đã có biết bao sự đổi thay theo dòng
đời. Chúng ta nên chấp nhận hoàn cảnh thực
tế của cuộc sống nơi mỗi cá nhân. Mỗi
người hãy vui với niềm vui riêng của mình. Chúng ta không thể so sánh hơn thua
về cuộc sống và về định mệnh riêng tư của mỗi người.
Về con cái, cha
mẹ không nên so sánh sự thành công của bạn bè đồng lứa tuổi với con cái của
mình. Đứa con sẽ chạm tự ái và khó chịu. Có lần tôi nghe một đứa con trả lời thẳng thắn
với bố mẹ rằng con là con, và nó là nó.
Là phụ huynh, chúng ta nên hết sức tế nhị dạy bảo con cái. Chịu khó tìm hiểu và nhận biết khả năng, sở
thích và nhu cầu mà con cái đang khao khát để hướng dẫn.
Về vợ chồng, một
điều tối kỵ là đừng bao giờ so sánh vợ/chồng của mình với vợ/chồng của người
khác. Đừng “đứng núi này mà trông núi nọ.” Người ta nói: “Ở trong chăn, mới biết chăn có
rận.” “Nhìn vậy mà không phải vậy”
đâu. Thực tế, có nhiều cặp vợ chồng ở với
nhau cả đời mà vẫn chưa hiểu và biết nhau tỏ tường. Làm sao chúng ta có thể đem vợ/chồng của mình
ra so sánh với một nhân vật nào đó tình cờ gặp gỡ. Chúng ta có nguy cơ lầm lẫn lớn. Vì sự so sánh như cơm với phở đã làm cho biết
bao cặp vợ chồng phải rơi vào sự nghi ngờ và thất trung bất tín. Đường đời còn dài và cuộc sống có nhiều niềm
vui và thử thách. Mỗi người hãy tự xét
mình trước khi xét người. Muốn so sánh để
đòi hỏi vợ/chồng phải trở nên giống hoặc bằng người khác là điều xuẩn trí.
Về gia đình,
chúng ta không thể so sánh đời sống gia đình này với gia đình khác. Trong cuộc sống đời thường, chúng ta nhận thấy
có gia đình giầu sang phú quý sống trên nhung lụa. Có gia đình bần cùng, màn trời chiếu đất. Có những gia đình may mắn, làm ăn thành đạt
và của cải đầy dư. Có những gia đình phải
lao động vất vả mà cơm không đủ ăn và áo không đủ mặc. Có những gia đình sang trọng giầu có, nhưng
chưa chắc vợ chồng con cái hạnh phúc ấm êm.
Có gia đình tuy nghèo nhưng vợ chồng yên vui đầm ấm và con cái ngoan hiền… Mỗi gia đình một hoàn cảnh sống khác nhau cả
về tinh thần lẫn vật chất. Có biết bao
nhiêu tình tiết tế nhị trong đời sống, chúng ta không thể so sánh cuộc sống gia
đình này với gia đình kia.
Về nhóm hội và cộng
đồng, mỗi nơi, mỗi hoàn cảnh và mỗi con người có nhiều điểm khác biệt kết nối với
nhau tạo nên một nhịp sống chung. Chúng
ta có thể tìm thấy một số những điểm tương đồng trong hình thức sinh hoạt,
nhưng không thể rập khuôn bắt chước bất cứ một nhóm hội nào. Sự khác biệt não trạng và ý thức hệ của các
thành viên ảnh hưởng đến sinh hoạt chung.
Mỗi nhóm hội hay cộng đồng có bản sắc riêng trong cách thế sinh hoạt và
sống đạo. Có nhiều sự việc có thể thực
hiện được nơi cộng đoàn này, nhưng nơi khác thì không thể. Chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm, nhưng
không thể rập khuôn trong sinh hoạt. Sự
chắp nối để nên giống nhau, đôi khi sẽ làm mất đi cái bản chất đích thực của
mình.
Sự so sánh nào
cũng khập khễnh. Chúng ta chỉ có thể học
hỏi và tham khảo lẫn nhau để trau dồi kiến thức. Sống dựa vào nhau để thăng tiến. Điều quan trọng là sự cố gắng phấn đấu không
ngừng. Những kinh nghiệm trong đời sống sẽ giúp chúng ta học và học mãi. Người đời khen chê nhau là lẽ thường. Biết lắng nghe và rút tỉa kinh nghiệm sẽ giúp
chúng ta đổi thay nên hoàn thiện mỗi ngày.
Ai trong chúng ta cũng cần sự khích lệ tích cực để xây dựng. Bạn của ta là những người dám nói sự thật và
nói đúng nơi đúng lúc. Lời nói chân
thành có một mãnh lực phi thường khuyến khích nhau trong mọi hoàn cảnh. Người nói sau lưng, mãi mãi là người đứng
phía sau.
Tôi thích câu
truyện này: Một đàn nhái đang di chuyển qua khu rừng và có hai con bị rơi xuống
hố sâu. Những chú nhái tụ nhau bên miệng
hố nhìn xuống. Khi thấy hố qúa sâu,
chúng nói với hai con nhái kia rằng thôi chịu chết đi. Hai con nhái như giả lờ không nghe và cố gắng
hết sức để nhảy ra khỏi cái hố sâu. Các
con nhái trên bờ tiếp tục la rằng: Thôi ngừng đi, chúng mày sẽ chết thôi. Cuối cùng, một con nhái chú ý lắng nghe và bỏ
cuộc. Nó ngã xuống và chết. Con kia đã tiếp tục cố gắng nhảy lên. Một lần nữa, đám nhái trên bờ lớn tiếng, đừng
cố nữa và chờ chết thôi. Con nhái nhảy mạnh
hơn nữa và cuối cùng nó đã thoát ra khỏi.
Khi nó nhảy ra khỏi hố, những con nhái khác nói: Bạn không nghe chúng
tôi nói hả? Con nhái giải thích rằng nó
bị điếc. Nó nghĩ rằng các bạn hoàn toàn
muốn khuyến khích nó.
Câu truyện dạy
chúng ta hai bài học: Thứ nhất, sức mạnh của sự sống và sự chết nằm ngay trong
cái lưỡi. Những lời khích lệ với những
người đang chán nản sẽ làm họ phấn khích và giúp vượt qua những khó khăn. Thứ hai, những lời tiêu cực xói mòn tâm tư của
những người đang thất vọng, có thể dẫn họ tới sự tuyệt vọng và dẫn tới chỗ chết. Hãy cẩn thận dùng lời nói khi chúng ta phát
biểu. Sức mạnh của lời nói rất quan trọng
giống như chiếc dao sắc có hai lưỡi.
Chúng ta biết rằng xây dựng tình thân cần thời gian lâu dài, nhưng phá đổ
chỉ trong giây lát.
Chúng ta hãy
nhìn đời với con mắt lạc quan hơn. Xây dựng
tình người với những lời khen tích cực.
Ca dao: “Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng
nhau.” Ước chi mỗi lời chúng ta bày tỏ sẽ
mang lại niềm vui và phấn khích cho lòng người.
Chúng ta bớt đi những lời so sánh chì chiết gây thương đau cho nhau, nhất
là trong đời sống vợ chồng. Hãy tôn trọng
và nâng đỡ nhau mọi nơi mọi lúc. Không
ai tốt hơn vợ/chồng của mình đâu.
Xin Thiên Chúa
ban ơn lành, để mỗi người hoàn thành sứ mệnh và định mệnh Chúa đã đặt để trong
đời sống của mỗi người chúng ta.
Lm. Giuse Trần Việt Hùng
Bronx, New York.